บทที่ 8 การประเมินอิงมาตรฐาน

                                  

                        

บทที่ 8

การประเมินอิงมาตรฐาน  Standard  Based  Assessment

            S  :  การประเมินอิงมาตรฐาน  (Standard  Based  Assessment) การประเมินคุณภาพการเรียนรู้อิงมาตรฐานโดยใช้แนวคิดพื้นฐานโครงสร้างการสังเกตการเรียนรู้  (Structure  of  Observed  Learning Outcomes)  รวมถึงมาตรฐานการประเมินคุณภาพภายในและการประเมินคุณภาพภายนอก

            มาตรฐานมีความสำคัญอย่างยิ่งในชั้นเรียน  มาตรฐานเป็นตัวกระตุ้นการสอนที่ประสบผลดีที่สุดสำหรับผู้สอนที่มีความสามารถสูงสุด  เมื่อผู้สอนมองการสอนเทียบกับมาตรฐานจะพบว่า  การสอนตอบสนองต่อมาตรฐาน เพื่อความชัดเจนผู้สอนต้องตอบคำถามเรื่องการเรียนการสอนกับมาตรฐาน  ดังนี้

            ใครกำลังสอนมาตรฐานใด  เพื่อตอบคำถามว่า  ใครสอนมาตรฐานอะไร  ไม่ใช่ใครสอนหัวข้อใด

            ใครประเมินผลมาตรฐานใดบ้าง  โดยวิธีใด เพื่อตอบคำถามว่า ใครประเมินฐานใด  โดยวิธีใด

         การนำมาตรฐานมาใช้เพื่อกำหนดว่าเนื้อหาและทักษะใดสัมพันธ์กับมาตรฐานใด  แต่การเชื่อมโยงระหว่างเนื้อหาและทักษะกับมาตรฐานอาจไม่เพียงพอ  ส่งผลให้มาตรฐานบางอย่างถูกละเลย  มาตรฐานใดบ้างที่จะนำมาใช้ในการสอนและการประเมิน  ช่วยตัดสินใจได้ว่าควรจะสอนและประเมินอะไรในระดับใดชั้นใด  และวิชาใด โดยวิธีใด  สามารถระบุได้ชัดเจนว่ามาตรฐานได้นำมาใช้สอนและประเมินผลในชั้นเรียน

            แผนจัดการเรียนรู้นี้ดีที่สุดหรือไม่  ถ้าไม่จะต้องปรับปรุงเปลี่ยนแปลงในเรื่องใดบ้าง  มีสิ่งใดบ้างที่ถูกมองข้ามไปหรือมีมากเกินไป

            ผู้เรียนมีโอกาสเรียนรู้อย่างเพียงพอ  และแสดงพฤติกรรมที่สอดคล้องกับมาตรฐานหรือไม่

         มาตรฐานเป็นการจัดการเรียนการสอนที่สอดคล้องต่อความคาดหวังเพื่อการเรียนรู้ของผู้เรียน  มาตรฐานจะทำให้เกิดโครงการสร้างซึ่งนำไปสร้างเป็นหลักสูตรท้องถิ่นที่สมบูรณ์แบบและลุ่มลึกได้ คือ

            มาตรฐานใดบ้างที่มุ่งเน้นการเรียนรู้ของผู้เรียน

            ผู้เรียนแต่ละคนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนในทุกมาตรฐานหรือไม่

การประเมินผลและการนิเทศ

            Carr, Judy  F  and  Harris,  Douglas E. (2001 :  153) กล่าวโดยสรุป  การพัฒนาวิชาชีพ การนิเทศและการประเมินผล  มีจุดหมายเพื่อให้ผู้เรียนรู้ตามมาตรฐาน  และได้นำสนอหลักการดำเนินการพัฒนาด้านวิชาชีพที่อิงมาตรฐาน  7  ประการดังนี้

            หลักการที่ 1  ประสบการณ์การพัฒนาวิชาชีพที่มีประสิทธิภาพเกิดจากภาพลักษณ์ที่ดีด้านการเรียนการสอน

            หลักการที่ 2  ประสบการณ์การพัฒนาวิชาชีพที่มีประสิทธิภาพให้โอกาสผู้สอนได้สร้างองค์ความรู้และทักษะของตน

            หลักการที่ 3  ประสบการณ์การพัฒนาวิชาชีพที่มีประสิทธิภาพใช้หรือเป็นตัวแทนกลยุทธ์การสอนที่ผู้สอนจะใช้กับผู้เรียน

            หลักการที่  4  ประสบการณ์การพัฒนาวิชาชีพที่มีประสิทธิภาพสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้  หลักการสำคัญของระบบที่เชื่อมโยงด้วยมาตรฐานสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้

            หลักการที่ 5  ประสบการณ์การพัฒนาวิชาชีพที่มีประสิทธิภาพส่งเสริมครูให้มีบทบาทเป็นผู้นำ  กล่าวคือ ครูต้องมีภาวะความเป็นผู้นำในระบบที่เชื่อมโยงด้วยมาตรฐาน

            หลักการที่ 6  ประสบการณ์การพัฒนาวิชาชีพที่มีประสิทธิภาพสร้างความเชื่อมโยงกับหน่วยการศึกษาอื่น  การเชื่อมโยงด้วยมาตรฐาน  คือ  วิธีการดำเนินงานที่เป็นระบบ

            หลักการที่  7  ประสบการณ์การพัฒนาวิชาชีพที่มีประสิทธิภาพต้องประเมินและพัฒนาอย่างต่อเนื่องในระบบที่เชื่อมโยงด้วยมาตรฐาน  ความมีประสิทธิผลวัดได้จากพัฒนาการของนักเรียน

หลักสูตรมาตรฐานแห่งชาติสู่ชั้นเรียน  (How  to Use  Standards  in  the  Classroom  )        

            การเชื่อมโยงมาตรฐานการเรียนรู้กับหลักสูตรเป็นสิ่งสำคัญ  การเชื่อมโยงมาตรฐานการเรียนรู้ระดับชาติ  มาตรฐานการเรียนรู้และท้องถิ่น  ไปสู่เป้าหมายการเรียนการสอนของนักเรียนและครู    Harris,  Douglas E and Carr, Judy  F (1996 :  18) ได้นำเสนอแผนภูมิแสดงความสอดคล้องเชื่อมโยงของหลักสูตร  การเรียนการสอน  และการประเมินแบบอิงมาตรฐานการเรียนรู้ไว้ดังภาพประกอบที่  11

ภาพประกอบที่  11  หลักสูตรมาตรฐานแห่งชาติสู่ชั้นเรียน

            ที่มา  Harris,  Douglas E and Carr, Judy  F (1996)  หลักสูตรมาตรฐานแห่งชาติสู่ชั้นเรียน

จากแผนสรุปได้ว่า

            กรอบหลักสูตรมลรัฐเชื่อมโยงและสะท้อนสิ่งที่พึ่งประสงค์ในมาตรฐานการเรียนรู้ระดับชาติ

            หลักสูตรแลการประเมินระดับท้องถิ่นและโรงเรียน  สะท้อนถึงมาตรฐานที่กำหนดในกรอบหลักสูตรมลรัฐ

            กิจกรรมการเรียนการสอนและหน่วยการเรียน  เชื่อมโยงและสอดคล้องกับมาตรฐานการเรียนรู้มลรัฐ  หลักสูตรท้องถิ่นและหลักสูตรสถานศึกษา  ในขณะเดียวกันก็ต้องสนองตอบความสนใจและความต้องการของนักเรียน

            มาตรฐานสู่ความสำเร็จ  :  หลักสูตร  การประเมินผล  และแผนปฏิบัติ

            เมื่อโรงเรียนหรือสถานศึกษาได้ใช้มาตรฐานใดแล้ว  ทุกคนทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องต้องเข้าใจว่ามาตรฐานของโรงเรียนคืออะไร  และจะนำไปใช้อย่างไร  คณะกรรมการสถานศึกษาจะต้องใช้แผนการประเมินเกี่ยวข้องกับขั้นตอนสำคัญ  คือ  การประเมินสภาพปัจจุบันของหลักสูตร  การเรียนการสอน  และการประเมินที่สอดคล้องกับมาตรฐาน  และใครประเมินมาตรฐานใด  โดยวิธีใด  เป็นต้น

            กระบวนการพัฒนาหลักสูตรและแผนการประเมิน  Carr, Judy  F  and  Harris,  Douglas E. (2001 :  45 - 49) เสนอคำถามที่เกี่ยวข้อง คือ จะสร้างการประเมินระดับชั้นเรียนที่สอดคล้องกับมาตรฐานอย่างไร  ซึ่งการประเมินชั้นเรียนไม่ได้เป็นเพียงการทดสอบ  การวัด หรือการให้คะแนน แต่การประเมินเป็นบูรณาการของการสอน

การประกันคุณภาพการศึกษา

            พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ  พ.ศ. 2542  มาตรา 48  “ให้หน่วยงานต้นสังกัด  และสถานศึกษาจัดให้ระบบการประกันคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษาและให้ถือว่าการประกันคุณภาพภายใน  เป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการบริหารการศึกษาที่ดำเนินการอย่างต่อเนื่อง”

            การประกันคุณภาพสถานศึกษาเป็นเครื่องมือสำคัญในการพัฒนาคุณภาพของผู้เรียนให้ได้มาตรฐานทั้งในระดับอุดมศึกษา  และระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน  ซึ่งแนวคิดที่เกี่ยวข้องมีดังนี้

            1. การประกันคุณภาพเครือข่ายมหาวิทยาลัยอาเซียน  (ASEAN  Cooperation  Initiative in  Quality  Assurance)

              การประกันคุณภาพการศึกษาเป็นเครื่องมือที่สำคัญในการสร้างมาตรฐานและเสริมสร้างคุณภาพการศึกษาของหลักสูตร  โยเฉพาะอย่างยิ่งระบบการประกันคุณภาพการศึกษาระดับในอาเซียน (AUN Quality Assurance  -  AUN -QA) ที่ตระหนักถึงความสำคัญของประกันคุณภาพการศึกษาในการศึกษา ให้แก่มหาวิทยาลัยในเครือข่าย AUN  เครือข่ายมหาวิทยาลัยอาเซียน ( AUN  Quality Assurance  -  AUN -QA) เป็นกลไกการประกันคุณภาพการศึกษาและสร้างมาตรฐานการอุดมศึกษาของมหาวิทยาลัยสมาชิกให้เป็นไปในทิศทางเดียวกัน  การรับรองมาตรฐานระดับหลักสูตรจะเริ่มต้นจากความต้องการของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย  และนำมากำหนดไว้ในผลลัพธ์การเรียนรู้ที่คาดว่าจะได้รับ  ซึ่งเป็นตัวขับเคลื่อนหลักสูตรการรับรองมาตรฐานคุณภาพระดับหลักสูตร ตามเกณฑ์  ASEAN University  Network Quality Assurance : AUN-QA  โดยเกณฑ์พิจารณา 11  หมวด ได้แก่

            1. ผลการเรียนรู้ที่คาดหวังไว้

            2. ข้อกำหนดหลักสูตร

            3. โครงสร้างหลักสูตรและเนื้อหา

            4. แนวทางการสอนและการเรียนรู้

            5. การประเมินผลนักศึกษา

            6. คุณภาพบุคลากรสายวิชาการ

            7. คุณภาพบุคลากรสายสนับสนุน

            8. คุณภาพของนักศึกษาและการสนับสนุน

            9. สิ่งอำนวยความสะดวกและโครงสร้างพื้นฐาน

            10. การเพิ่มคุณภาพ

            11. ผลผลิต

              มหาวิทยาลัยในเครือข่าย AUN ได้มีการนำเกณฑ์ดังกล่าวมาใช้ในการประกันคุณภาพการศึกษาระดับหลักสูตร   (AUN-QA Assessment) โดยหลักสูตรที่มีความพร้อม  มหาวิทยาลัยจะยื่นขอรับรองโดย AUN-QA ต่อไป

ภาพประกอบที่ 12  ความสัมพันธ์องค์ประกอบที่เกี่ยวข้องกับ Learning outcome

            ที่มา http://academic.swu.ac.th/Portals/43/105.pdf

2.การประกันคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา   ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน

            สำนักทดสอบทางการศึกษา  กรมการวิชาการ  กระทรวงศึกษาธิการ (2545) ได้ศึกษาและพัฒนาระบบการประกันคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา  ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน   จากผลการศึกษากระทรวงศึกษาธิการได้ประกาศเป็นกฎหมายกระทรวง กำหนด  ระบบ  หลักเกณฑ์  ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานและเอกสารการดำเนินงานตามระบบดังกล่าว  ได้แก่

            1. ระบบการประกันคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา

            2. แนวทางการจัดทำระบบสารสนเทศสถานศึกษา

            3. แนวทางการบริหารจัดการคุณภาพสถานศึกษา

            4. แนวทางการจัดทำแผนพัฒนาคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษา

            5. แนวทางการตรวจสอบและทบทวนคุณภาพภายในของสถานศึกษา

            6. แนวทางการรายงานคุณภาพการศึกษาประจำปีของสถานศึกษา

            7. แนวทางการตรวจสอบและทบทวนคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษา  โดยเขตพื้นที่การศึกษา

ระบบการประกันคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา :  กรอบและแนวการดำเนินงาน  เขียนแสดงความสัมพันธ์ได้ดังภาพ ประกอบที่ 13

3. การประเมินคุณภาพภายนอก

            การประเมินคุณภาพภายนอก  คือ  การประเมินคุณภาพการจัดการศึกษา  การติดตาม  การตรวจสอบคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา

            ความสำคัญของการประเมินคุณภาพภายนอก

                        การประเมินคุณภาพภายนอก  มีความสำคัญและมีความหมายต่อสถานศึกษา  หน่อยงานที่เกี่ยวข้องและสาธารณชน  ดังต่อไปนี้

            1. เป็นการส่งเสริมให้สถานศึกษาพัฒนาเข้าสู่เกณฑ์มาตรฐาน

            2. เพิ่มความมั่นใจ  และคุ้มครองประโยชน์ให้ผู้รับบริการ

            3. สถานศึกษาและหน่วยงานที่กำกับดูแล

            4. หน่วยงานที่เกี่ยวข้องในระดับนโยบายมีข้อมูลสำคัญในภาพรวม

            วัตถุประสงค์ของการประเมินคุณภาพภายนอกสถานศึกษา

               การประเมินคุณภาพภายนอก มีวัตถุประสงค์ต่อไปนี้

            1. เพื่อตรวจสอบ  ยืนยันสภาพจริงในการดำเนินงานของสถานศึกษา

            2. เพื่อให้ได้ข้อมูลซึ่งจะช่วยสะท้อนให้เห็นจุดเด่น

            3. เพื่อช่วยแนะแนวทางปรับปรุง

            4. เพื่อส่งเสริมให้สถานศึกษามีการพัฒนาคุณภาพ

            5. เพื่อรายงานผลการประเมินคุณภาพ

ผู้ประเมินภายนอก  หมายถึงบุคคลหรือหน่วยงานที่มีคุณสมบัติตามที่กำหนดและได้การรับรองจาก สมศ.

มาตรฐานการศึกษา  คือข้อกำหนดเกี่ยวกับคุณภาพที่พึงประสงค์และเป็นเป้าหมายที่ต้องการให้เกิดขึ้นในสถานศึกษาทุกแห่ง

4.  การประเมินคุณภาพภายใน

            Clark (2005 : 2) กล่าวว่า การประเมินคุณภาพภายในโปรแกรมการเรียนการสอน (internal evaluation) เป็นวิธีการประเมินที่นำไปใช้ในการตัดสินคุณค่าของโปรมแกรมการเรียนการสอนในระหว่างการดำเนินการ การประเมินเน้นที่กระบวนการ (process) การประเมินคุณภาพภายในมีจุดมุ่งหมายเพื่อตรวจสอบแก้ไขและปรับปรุงสื่อการเรียนการสอน เพื่อให้เกิดประสิทธิผลยิ่งขึ้นเมื่อนำไปใช้กับผู้เรียนโดยทั่วไป ในการประเมินจะเก็บรวบรวมข้อมูลจากผู้ที่เกี่ยวข้องทุกคน การประเมินนี้จึงมีบทบาทสำคัญของการจัดการเรียนการสอน เคมพ์ (Kemp : 1971) เสนอแนะการประเมินไว้ ดังนี้

            1. ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ในระดับที่เป็นที่ยอมรับตามจุดมุ่งหมายที่ตั้งไว้หรือไม่ ผู้เรียนมีข้อบกพร่องใดบ้าง

            2. ผู้เรียนมีความสามารถในการใช้ความรู้  หรือทักษะในระดับที่เป็นที่ยอมรับหรือไม่

            3. ผู้เรียนใช้เวลานานเพียงใด เพื่อให้เกิดประสบการณ์การเรียนรู้

            4. กิจกรรมต่าง ๆ เหมาะสมสำหรับผู้เรียนและผู้สอนหรือไม่

            5. วัสดุต่าง ๆ สะดวกและง่ายต่อการติดตั้ง การหยิบ การใช้ หรือการเก็บรักษาหรือไม่

            6. ผู้เรียนมีปฏิกิริยาต่อวิธีการเรียนการสอน กิจกรรม วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ และวิธีการประเมินผลอย่างไรบ้าง

            7. ข้อสอบเพื่อประเมินตนเอง ใช้วัดจุดมุ่งหมายของการเรียนการสอนได้หรือไม่

            8. ควรมีการปรับปรุงแก้ไขโปรมแกรมในส่วนใดบ้าง (เนื้อหา รูปแบบ และอื่น ๆ)

การประเมินภายนอก

            1. จุดมุ่งหมายทั้งหมด ได้รับการบรรลุในระดับใดบ้าง

            2. หลักจากการเรียนการสอนผ่านไปแล้ว การปฏิบัติงานผู้เรียนเกี่ยวกับการใช้ความรู้ ทักษะ และการสร้างเจตคติมีความเหมาะสมหรือไม่

            3. การใช้วัสดุต่าง ๆ ง่านต่อการจัดการสำหรับผู้เรียนจำนวนมาก ๆ หรือไม่

            4. สิ่งอำนวยความสะดวก กำหนดการ และการนิเทศ มีความเหมาะสมกับโปรมแกรมหรือไม่

            5. มีการระวังรักษาการหยิบ การใช้เครื่องมือวัสดุต่าง ๆ หรือไม่

            6. วัสดุต่าง ๆ ที่เคยใช้แล้ว ถูกนำมาใช้อีกหรือไม่

            7. ผู้เรียนมีเจตคติอย่างไรบ้างต่อวิชาที่เรียน

การกำหนดระดับคุณภาพผลการเรียนรู้

            The SOLO taxonomy

            The SOLO taxonomy เป็นการจัดระดับเพื่อประโยชน์ในการแสดงคุณสมบัติเฉพาะในระดับต่าง ๆ กันของคำถาม และคำตอบที่คาดว่าจะได้รับจากผู้เรียน เป็นชุดของเกณฑ์การประเมินผลการเรียนที่เป็นระบบที่นำมาช่วยอธิบายว่า ผู้เรียนมีพัฒนาการปฏิบัติที่ซับซ้อนอย่างไร ในการเรียนเพื่อรอบรู้ที่มีความหลากหลายของภาระงานทางวิชาการ โดยที่นิยมจุดประสงค์ของหลักสูตร ในสภาพที่พึงประสงค์ของการปฏิบัติ เพื่อประเมินผลการเรียนรู้ของผู้เรียนแต่ละคนที่ปฏิบัติได้จริง

            การใช้ SOLO Taxonomy ในการกำหนดระดับคุณภาพผลการเรียนรู้  จะช่วยให้ทั้งครูและผู้เรียนตระหนักถึงองค์ประกอบที่หลากหลายจากหลักสูตรได้อย่างแจ่มชัดขึ้น  แนวคิดดังกล่าวถูกนำไปกำหนดเป็นนโยบายใช้ในการประเมินในมหาวิทยาลัยและสถาบันการศึกษาหลายแห่ง สืบเนื่องจากสามารถนำไปใช้ได้ในหลายสาขา  การประเมินความสามรถในการปฏิบัติของผู้เรียนอยู่บนพื้นฐานของการพัฒนาผู้เรียนในแง่ของความเข้าใจที่ซับซ้อน ซึ่งความเข้าใจดังกล่าวแบ่งได้เป็น 5 ระดับ (1) ระดับโครงสร้างขั้นพื้นฐาน (Pre-structural) (2) ระดับโครงสร้างเดี่ยว (Uni-structural) (3) ระดับโครงสร้างหลากหลาย (Multi- structural) (4) ระดับความสัมพันธ์ของโครงสร้าง (Relational Level) และ (5) ระดับแสดงความต่อเนื่องในโครงสร้างภาคขยาย (Extended Abstract Level)

ตารางที่ 24 การจัดระดับ SOLO Taxonomy คำถามแลการตอบสนองที่คาดหวังจากผู้เรียน

             เพื่อความเข้าใจและการนำมโนทัศน์  SOLO Taxonomy  ไปใช้ บิกส์ได้สรุปไว้ดังตาราง 25
ตารางที่ 25 ระดับของความเข้าใจ  ระยะของการเรียนรู้ และคำกิริยาที่ใช้

            ประเด็นสำคัญที่พึงระมัดระวังในการใช้ SOLO Taxonomy

            การปรับใช้ SOLO Taxonomy กับแนวคิดการสรรค์สร้างองค์ความรู้ ต้องนึกอยู่เสมอว่าปัญหาที่เกี่ยวข้องกับการสอนและการเรียนรู้มีอยู่มากมาย อาทิ

            ในการสอนครูสอนมีวิธีการสร้างแรงจูงใจในการเรียนรู้อย่างไร ครูสอนต้องมีความรู้เกี่ยวกับแรงจูงใจในการเรียนรู้ของผู้เรียน

            ในการเรียนรู้ผู้เรียนมีความสามารถในการเรียนรู้มากน้อยเพียงใด จะต้องมีสิ่งสนับสนุนอะไรจึงจะช่วยให้ผู้เรียนบรรลุผลสัมฤทธิ์ในการเรียนรู้

            การกำหนดระดับคุณภาพของสมรรถนะนี้เป็นการให้ความสำคัญที่การเรียนรู้ของผู้เรียนแต่ละคนตามความสามารถ (แทน “สิ่งที่ครูมักระบุว่านักเรียนคนนั้น  คนนี้ เก่ง / ไม่เก่ง หรือ ดี / ไม่ดี”) และการสร้างแรงจูงใจให้ผู้เรียนเพื่อจะนำไปสู่การเรียนรู้ที่ดี การปฏิบัติตามแนวคิดดังกล่าวนี้  สรุปได้ว่า

·       ทำให้ ILO ชัดเจนยิ่งขึ้น (ความมุ่งมั่น/เจตนา (Intended) การเรียนรู้ (Learning )ผลผลิต(Outcomes)

·       การทดสอบสมรรถ           →      ILO’ s        →                 การสอน

ครูผู้สอนต้องบอกกระบวนการ  ILO ในการบรรลุผลการเรียนรู้ ให้นักเรียนได้รับทราบด้วย

SOLO Taxonomy มีเหมาะสมดีที่นำมาใช้ในการให้เหตุผลในการกำหนดสมรรถนะในหลักสูตรและรายวิชาต่าง ๆ ดังตัวอย่างต่อไปนี้

            การกำหนดระดับคุณภาพของสมรรถนะตามแนวคิด  SOLO Taxonomy  การเรียนรู้อย่างลุ่มลึกไม่ใช้เรียนแบบผิวเผิน

                        SOLO 4 :          การพูดอภิปราย  สร้างทฤษฎี ทำนายหรือพยากรณ์

                        SOLO 3 :          อธิบาย  วิเคราะห์  เปรียบเทียบ

                        SOLO 2 :          บรรยาย  รวมกัน  จัดลำดับ

                        SOLO 1 :          ท่องจำ  ระบุ   คำนวณ

            บทบาทของการสอบ

            “การสอบไม่ใช่สิ่งที่ตามมาแต่ต้องคิดไว้ก่อน”  แนวคิดสำคัญในการพัฒนาหลักสูตรเมื่อต้องการทดสอบสมรรถนะหรือผลผลิตของการสอน  นักพัฒนาหลักสูตรจะต้องมีความรู้ต่อไปนี้

            ทฤษฎีการวางแผน  (ตลอดโปรแกรมของหลักสูตร)

            ทฤษฎีเกี่ยวกับแรงจูงใจ  (และสิ่งที่กระตุ้นแรงจูงใจ)

            ทั้งนี้เพื่อปรับเปลี่ยนแนวคิด “การสอบคล้ายกับ” การเปลี่ยนจากความชั่วร้าย เป็นการสร้างแรงจูงใจ (motivation) และแนวทางในการเรียนรู้ (learning guiding) ที่เป็นเครื่องมือในการจัดการเรียนการสอนของครูผู้สอน

            การจัดลำดับขั้นตอนของจุดประสงค์การเรียนรู้ของบลูม (Bloom  Taxonomy 1956) เมื่อนำมาสัมพันธ์กับแนวคิด (SOLO Taxonomy  ของ Biggs  & Collis 1982)

            SOLO 1 และ 2 สอดคล้องกับแนวคิดของบลูม  ในขั้นความรู้ (จำ) ความเข้าใจ และการนำไปใช้ข้อมูลเชิงปริมาณ

            SOLO 3 และ 4 สอดคล้องกับแนวคิดของบลูม  ในขั้นการวิเคราะห์  สังเคราะห์และประเมินค่าข้อมูลเชิงคุณภาพ

สรุป

            การประเมินอิงมาตรฐานระดับที่มีความสำคัญที่สุดคือ  การจัดการเรียนรู้หรือการเรียนการสอนนั้นประสบผลสำเร็จ  โดยดูจากผู้เรียนมีความรู้ และทักษะเป็นไปตามมาตรฐานที่กำหนดไว้ กล่าวได้ว่าโปภรแกรมการเรียนการสอนมีประสิทธิผลระดับใด  อีกประเด็นหนึ่งคือการจัดการเรียนการสอนที่ช่วยให้ผู้เรียนหรือการเรียนการสอนมีประสิทธิภาพระดับใด  การประเมินคุณภาพภายใน  เป็นการประเมินให้ความสำคัญที่กระบวนการ  (process) การประเมินคุณภาพภายในเป็นการประเมินในระหว่างจัดการเรียนรู้หรือการเรียนการสอนมีจุดมุ่งหมายเพื่อตรวจสอบปรับปรุงแก้ไขสิ่งแวดล้อมการเรียนรู้และการปรับปรุงสื่อนวัตกรรมการเรียนการสอน  ส่วนการประเมินคุณภาพภายนอก  เป็นการประเมินที่มุ่งตอบคำถามว่า  การจัดการเรียนการสอนประสบความสำเร็จตามแผนที่วางไว้หรือไม่ ผู้เรียนมีคุณลักษณะตามที่หลักสูตรกำหนดไว้หรือไม่  คำถามหลัก  คือ  ผู้เรียนสามารถปฏิบัติงานหลังจากการเรียนการสอนได้หรือไม่  กระบวนการมีขั้นตอนใดที่มีปัญหาอุปสรรค  เพื่อนำไปเป็นข้อมูลสำคัญสำหรับผู้บริหารได้พัฒนาในโอกาสต่อไป